کاربرد نانو در صنایع دریایی
جمعه, ۴ آذر ۱۳۹۰، ۰۴:۲۰ ق.ظ
کاربرد نانو در صنایع دریاییقدرت دریایی هر کشور از عناصر مختلفی تشکیل
می شود. این عناصر می توانند با ناوگان نظامی، ناوگان تجاری، ناوگان
صیادی، ناوگان شناورهای مردمی ، مراکز آموزش دریایی و صنایع دریایی تشکیل
شوند. یکی از قسمتهای مهم این قدرت دریایی، بخش صنایع دریایی است. در وضعیت
فعلی که کشور ایران در مقابل تهدیدات مختلفی قرار دارد و برحی از مخالفان و
دشمنان نظام و انقلاب اسلامی ایران قصد ایجاد مزاحمت و جلوگیری از رشد و
توسعه فناوری در خصوص تجهیزات و تسلیحات بخش دفاعیکشور ایران را دارند
بنابراین ضرورت و اهمیت وجود یک صنایع دریایی قدرتمند و موثر آشکارتر می
شود. همچنین دشمنان ایران با بهانه تراشیهای مختلف از جمله بحث انرژی هسته
ای صلح آمیز و با صدور قطع نامه های پی در پی، ایران را با تحریم جدی تری
مواجه می سازند و به ناچار برای نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران مشکلاتی
را ایجاد می نمایند در این صورت امکان تهیه برخی از اقلام ضروری از مسولان
مربوطه گرفته خواهد شد، پس باید صنعت دریایی نیازمندیهای بخش دفاعی را
تامین نماید و توان نظامی کشور را ارتقا بخشد. این امکان مستلزم افزایش
قابلیت های موجود و استفاده مفید از همه ظرفیتهای آن بخش می باشد. که
همکاری فرماندهان و مسولان دو بخش و همچنین حمایت دولت را می طلبد؛در این
میان استفاده ازفناوری‌نانو در بخشهای مختلف صنایع دریایی کاربردهای
ارزنده‌ای دارد که می‌تواند صنایع دریایی کشور ایران را با تحول زیادی
روبه‌رو کند.قبل از اینکه بخواهیم درباره کاربردهای فناوری نانو در صنایع
دریایی سخنی به میان آوریم؛بهتر است تا درباره چیستی این فناوری اندکی
بدانیم. از نانو، بیوتکنولوژی و فناوری اطلاع رسانی به عنوان سه قلمرو علمی
نام می برند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می دهد. از همین روست که کشورهای
در حال توسعه که اغلب از دو انقلاب قبل جا مانده اند، می کوشند با سرمایه
گذاری در این سه قلمرو، عقب ماندگی خود را جبران کنند. همان گونه که در این
گزارش می خوانید، نانوتکنولوژی کاربردهای گسترده ای در تمام حیطه های
زندگی دارد و از این رو توسعه آن می تواند به بهبود و تسهیل زندگی کمک
فراوان کند.نانو مطالعه ذرات در مقیاس اتمی برای کنترل آنهاست.
هدف اصلی اکثر تحقیقات نانو شکل دهی ترکیبات جدید یا ایجاد تغییراتی در
مواد موجود است. نانو در الکترونیک ، زیست شناسی ، ژنتیک ، هوانوردی و حتی
در مطالعات انرژی بکار برده می‌شود.در نیم قرن گذشته شاهد حضور حدود پنج
فناوری عمده بودیم، که باعث پیشرفتهای عظیم اقتصادی در کشورهای سرمایه گذار
و ایجاد فاصله شدید بین کشورهای جهان شد. در ایران بدلیل فقدان تصمیم گیری
بموقع ، به این فرصتها پس از گذشت سالیان طولائی آن بها داده می‌شد ،
همچون فنآوری الکترونیک و کامپیوتر در دو سه دهه گذشته که امروزه علیرغم
توانائی دانشگاهی و داشتن تجهیزات آن ،ایران هیچگونه حضور تجاری در
بازارهای چند صد میلیاردی آن ندارد. فناوری نانو با طبیعت فرا رشته‌ای خود ،
در آینده در برگیرنده همه فناوریهای امروزین خواهد بود و به جای رقابت با
فن آوریهای موجود ، مسیر رشد آنها را در دست گرفته و آنها را بصورت «یک حرف
از علم» یکپارچه خواهد کرد.میلیونها سال است که در طبیعت ساختارهای
بسیار پیچیده با ظرافت نانومتری (ملکولی) _مثل یک درخت یا یک میکروب_ ساخته
می‌شود.علم بشری اینک در آستانه چنگ اندازی به این عرصه است، تا
ساختارهائی بی‌نظیر بسازد که در طبیعت نیز یافت نمی‌شوند. فناوری نانو
کاربردهای را به منصه ظهور می‌رساند که بشر از انجام آن به کلی عاجز بوده
است و پیامدهائی را در جامعه بر جا می‌گذارد که بشر تصور آنها را هم نکرده
است.آغاز نانوتکنولوژی: علم نانو و علوم مرتبط با آن جدید
نیستند چرا که صدها سال است که شیمیدانان از تکنیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی علم
نانو در کار خود استفاده میکنند که
بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شباهت به تنکنیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های امروزی نانو نیست.
پنجره های رنگارنگ کلیساهای قرون وسطی، شمشیرهای یافت شده در حفاری های
سرزمین های مسلمان همگی گویای این مطلب هستند که بشر مدت هاست که از برخی
شگردهای این فناوری در بهینه کردن فرایندها و ساخت باکیفیت تر اشیاء بهره
می برده است اما تنها به دلیل پیشرفت کم فناوری و نبود امکانات امروزی
مانند میکروسکوپ نیروی اتمی، میکروسکوپ تونلی پیمایشی و غیره نتوانسته حوزه
مشخصی برای این فناوری تعیین کند. نانو تکنولوژی از یک رشته علمی خاص
مشتق نمی شود. با وجودی که نانو تکنولوژی بیشترین وجه مشترک را با علم مواد
دارد، خواص اتم و ملکول شالوده بسیاری از علوم است و در نتیجه دانشمندان
حوزه های علمی به آن جذب می شوند. برآورد می شود در سراسر جهان حدود 000/20
نفر در نانو تکنولوژی کار می کنند. پیشوند نانو از کلمه یونانی به
معنای کوتوله مشتق می شود. برای اولین بار ریچارد فاینمن برنده جایزه نوبل
فیزیک پتانسیل نانو علم را در یک سخنرانی تکان دهنده با نام «درپایین
اتاقهای زیادی وجود دارد»، مطرح کرد. فاینمن اصرار داشت، که دانشمندان ساخت
وسائلی را ، که برای کار در مقیاس اتمی لازم است، شروع کنند.این
موضوع مسکوت ماند، تا اینکه اریک درکسلر ندای فاینمن را شنید و یک قالب
کاری برای مطالعه «وسایلی که توانایی حرکت دادن اشیاء مولکولی و مکان آنها
را با دقت اتمی دارند»ایجاد کرد، که در سپتامبر 1981 در مقاله‌ای با
نام«پروتئین راهی برای تولید انبوه مولکولی ایجاد می‌کند» آن را ارائه
داد.درکسلر آن را با کتابی بنام «موتورهای خلقت» دنبال کرد و توسعه مفهوم
نانو تکنولوژی را همانند یک کوشش علمی ادامه داد. اولین نشانه‌های ثبت شده
از این مفهوم نانو تکنولوژی تغییر مکان دادن اشیا مولکولی ، در سال 1989
بود، موقعی که دانشمندی در مرکز تحقیقات آلمادن IBM اتمهای منفرد گزنون را
روی صفحه نیکل حرکت داد، تا نام IBM را روی سطح نیکل نقش کند.براساس
برآورد شرکت لاکس ریسرچ درنیوریورک، بودجه کل تحقیق و توسعه نانو تکنولوژی
دولت ها و شرکت ها در سراسر جهان در سال 2004 بیش از 6/8میلیارد دلار بود.
نیمی از این بودجه از جانب دولت ها تأمین می شد. اما به پیش بینی لاکس
ریسرچ در سال های آینده، شرکت ها احتمالاً بودجه بیشتری از دولت ها صرف این
علم خواهند کرد. .در خلال شش سال پیش از ،2003 سرمایه گذاری در نانو
تکنولوژی توسط سازمان های دولتی هفت برابر شده است. این حجم سرمایه گذاری
انتظارات را به اندازه ای افزایش داده است که شاید قابل تحقق نباشد. برخی
معتقدند شرکت های نانو تکنولوژی مانند حباب شرکت های اینترنت در سال های
اخیر از بین خواهند رفت. اما دلایلی وجود دارد که نشان می دهد درباره
مخاطرات آن گزافه گویی شده است. سرمایه گذاران خصوصی اکنون بسیار محتاط تر
از دوره رونق شرکت های اینترنت هستند و بیشتر پولی که دولت ها در این زمینه
اختصاص می دهند، صرف علوم پایه و فناوری هایی می شود که تا سال ها در
اختیار همگان قرارنخواهد گرفت. با این حال کیفیت برخی محصولات موجود با
کاربرد نانو تکنولوژی بهبود یافته است و در چند سال آینده بر تعداد آنها
افزوده خواهد شد. مثلاً با افزودن ذرات ریز نقره، بانداژ ضد سوختگی خاصیت
ضد میکروبی پیدا کرده است. با اتصال ملکول های ایجاد کننده مانع به فیبر
پنبه، پارچه هایی تولید شده است که ضد لکه و بو است.راکت های تنیس
با افزودن ذرات ریز تقویت شده است. در درازمدت نانو تکنولوژی به نوآوری های
بزرگتری خواهد انجامید، از جمله انواع جدید حافظه کامپیوتر، فناوری پزشکی و
روش های تولید انرژی بهتر مانند سلول های خورشیدی. طرفداران این
فناوری می گویند نانو تکنولوژی به تولید انرژی پاک و تولید بدون مواد زائد و
غیره خواهد انجامید. مخالفان آن معتقدند نانوتکنولوژی باعث ایجاد نوعی
نظام شناسایی بین المللی و آسیب به فقرا، محیط زیست و سلامت انسان خواهد
شد. به نظر می رسد هر دو گروه در مورد استدلال های خود گزافه گویی می کنند،
اما به هرحال باید از نانو تکنولوژی استقبال کرد. همچنین از فناوری
نانو به عنوان«رنسانس فناوری» و«روان کننده جریان سرمایه گذاری» یاد
می‌شود. ورود محصولات متکی بر این فناوری جهشی بس عظیم در رفاه و کیفیت
زندگی و توانائیهای دفاعی و زیست محیطی به همراه خواهد داشت و موجب بروز
جابجائیهای بزرگ اقتصادی خواهد شد. هم اکنون بخشهای دولتی و خصوصی کشورهای
مختلف جهان شامل ژاپن ، آمریکا ، اتحادیه اروپا ، چین ، هند ، تایوان ، کره
جنوبی ، استرالیا و روسیه در رقابتی تنگاتنگ بر سر کسب پیشتازی جهانی در
لااقل یک حوزه از این فناوری به سر می‌برند.هم اکنون روی هم رفته حدود 30
کشور دنیا در زمینه فناوری نانو دارای «برنامه ملی»یا درحال تدوین آن
هستند، وطی پنچ سال گذشته بودجه تحقیق و توسعه در امر فناوری نانو را به
3.5 برابر افزایش داده‌اند. کشورهای ژاپن و آمریکا نیز فناوری نانو را
اولین اولویت کشور خود در زمینه فناوری اعلام کرده اند.نانو در صنایع دریائی:امروزه
بحث‌های بسیاری در زمینة فناوری‌نانو، کاربردها، مزایا ودورنمای آیندة آن
مطرح است. صنایع دریایی حوزة وسیعی از صنایع از قبیل ساخت کشتی؛ زیردریایی و
سکوهای دریایی را شامل می‌شود که اغلب آنها در کشور ایران نوپا هستند.
فناوری‌نانو در بخشهای مختلف صنایع دریایی کاربردهای ارزنده‌ای دارد که
می‌تواند صنایع دریایی کشور ایران را با تحول زیادی روبه‌رو کند. از طرفی
شناسایی نیازهای گستردة صنایع دریایی می‌تواند بازار خوبی برای محصولات
فناوری‌نانو در ایران باشد و زمینة رشد خوبی را نیز برای آن فراهم کند. در
این مقاله برخی کاربردهای فناوری‌نانو در صنایع دریایی مورد ارزیابی قرار
گرفته و در انتها نیز جایگاه صنایع دریایی درکشورایران آورده شده است. فناوری‌نانو
در دهه اخیر از سوی کشور ایران ،مورد توجه جدی قرار گرفته است. همزمان با
آن صنایع دریایی نیز دچار تحولات اساسی شده و سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در
آن انجام شده است. امروزه ثابت شده است که صنایع دریایی می‌تواند عامل مهمی
در رشد و توسعه در مناطق ساحلی ایران باشد. ایران با داشتن 2900 کیلومتر
مرز آبی، در شمال و جنوب ؛در زمینه صنایع دریایی، کشوری در حال توسعه محسوب
می‌شود، در حالی که برخی از کشورهای اروپایی با کمتر ازیک پنجم این مرز
آبی، جزو کشورهای قدرتمند در زمینه صنایع دریایی قرار دارند و به واسطه این
توانمندی، سلطه خود را بر دنیا تحمیل کرده‌اند.صنایع دریایی شامل
حوزه وسیعی از صنایع می‌شود که هر کدام می‌توانند پشتوانه و مهد توسعه علم و
فناوری باشند. سه دسته‌بندی کلی صنایع دریایی عبارتند از:صنایع
کشتی‌سازی شامل: ساخت انواع کشتی‌ها از قبیل کشتی‌های کانتینربر، نفتکش‌های
غول پیکر، ناوچه‌ها و زیردریایی. در این زمینه شرکت‌های بزرگی نظیر صدرا،
ایزوایکو، اروندان و فجر درایران شکل گرفته‌اند که هر یک تجربه ساخت ده‌ها
فروند شناور دارند.صنایع فرا ساحل: شامل ساخت سکوهای ثابت و متحرک
دریایی و لوله‌گذاری در دریا می‌شود که در پروژه‌های عظیم نفت و گاز به
خصوص در حوزه‌های پارس جنوبی، ابوذر و میادین بزرگ نفتی کاربرد دارند.
شرکت‌های بزرگی از قبیل تأسیسات دریایی، صدف و صدرا در این زمینه شکل
گرفته‌اند که تجربه ساخت ده‌ها سکوی ثابت و متحرک دریایی و صدها کیلومتر
لوله‌گذاری دریایی را در کارنامه فعالیت خود دارند.صنایع ساحلی و
بندری: شامل ساخت اسکله، موج‌شکن و سازه‌های نزدیک ساحل(پایانه‌های نفتی)
که در بنادر شهید رجایی، باهنر، بوشهر، امام خمینی و جزیره خارک تجارب
بسیاری در این زمینه اندوخته شده است که از جمله آنها می‌توان به قرارگاه
سازندگی نوح و شرکت صدرا اشاره کرد.فناوری‌نانو در زمینه صنایع دریایی،
به خصوص ساخت شناورها از اهمیت خاصی برخوردار است و کاربردهای آن را
می‌توان به‌طور کلی شامل موارد زیر دانست: 1 -ایجاد پوشش‌های مناسب در برابر اثرات محیط دریا؛2-تولید مواد جدید برای ساخت بدنه و اجزای آن به‌منظور افزایش استحکام 3 -تولید مواد جدید برای افزایش قابلیت عملکرد شناور مانند سوخت‌های جدید، باتری‌های با ذخیره انرژی بسیار بالا و پیل‌های سوختی.صنایع
دریایی گستره وسیعی از صنایع مانند شناورهای سطحی (کشتی‌ها)، زیرسطحی
(زیردریایی‌ها) ، سکوهای دریایی و کلیه صنایع مرتبط با دریا را در
برمی‌گیرد.برخی از پتانسیل‌های کاربردفناوری‌نانو در این صنایع عبارتنند
از:کلیه تحولاتی که در فناوری کامپیوتر، الکترونیک و مخابرات براساس
فناوری‌نانو ایجاد می‌گردد، قطعاً بر صنایع دریایی تأثیر می‌گذارد؛ زیرا
این صنایع مانند سایر صنایع، وابستگی بسیاری به این فناوری‌ها دارند.چرا که
امروزه استفاده از وسایل الکترونیکی و کامپیوتری از اجزای لاینفک شناورهای
دریائی و درکل تجهیزات دریایی شده است. الکترودهای جوشکاری دما
پایین: این الکترودها با استفاده از فناوری‌نانو، دارای دمای کاری بسیار
پایینی نسبت به الکترودهای جوشکاری موجود هستند. مواد این الکترودها
به‌گونه‌ای است که در ازای حرارت اندک، اتحاد مولکولی مستحکمی را بین
مولکول‌های دو قطعه فلز ایجاد میکنند و عملکردی شبیه چسب‌های حرارتی
معمولی خواهند داشت. این الکترودها تأثیر شگرفی بر فناوری جوشکاری، به خصوص
جوشکاری آلومینیوم خواهند داشت. کاربرد و حجم زیاد جوشکاری در صنایع
دریایی می‌تواند عاملی برای تأثیر فوق‌العاده فناوری‌نانو در این زمینه
باشد. سوخت: کشتی و کلیه شناورها برای تأمین قدرت حرکت در دریا،
معمولاً چندین تن سوخت حمل میکنند و کشتی‌های اقیانوس‌پیما نیز در طول
مسیر دریانوردی مجبور هستند، چندین بار برای سوخت‌گیری توقف کنند.
فناوری‌نانو با ارائه سوخت‌های پرانرژی، کشتی‌ها را از توقف‌های متعدد در
دریا و حمل چندین تن سوخت بی‌نیاز خواهد کرد. این سوخت‌ها به‌صورت بسته‌های
پرانرژی مولکولی است که از اثرات مولکول‌ها بریکدیگر، انرژی زیادی آزاد
میکنند، به صورتی که یک لیتر از این سوخت‌ها، معادل ده‌ها لیتر سوخت
معمولی انرژی آزاد می‌کند. از آنجا که ذرات نانومتری موجب افزایش سرعت سوخت
ویکنواختی آن می‌گردد، در سوخت‌های جدید می‌توان جهت افزایش قدرت سوخت از
آنها استفاده کرد. نانوفایبرگلاس و نانوکامپوزیت‌ها:ماده فایبرگلاس
با آرایش تار و پودی (ماتریسی) ، استحکام زیادی دارد. در این مواد، الیاف
شیشه به صورت تارهای نازک و تحت شرایط خاصی تولید شده و به صورت متفاوتی به
هم بافته می‌شوند؛ رایج‌ترین نوع آنها الیاف بافته شده به‌صورت حصیری و
الیاف سوزنی است. فناوری‌نانو با اعمال آرایش تار و پودی بین مولکول‌ها،
نانوفایبرگلاس‌های بسیار محکم و سبکی ایجاد می‌کند که نسبت به
فایبرگلاس‌های امروزی برتری بسیاری دارند. نانوکامپوزیت‌ها دسته جدیدی از
مواد مورد مطالعه جهانی است که شامل پلیمرهای قدیمی تقویت شده با ذرات
نانومتری می‌شود. کامپوزیت‌ها با داشتن آرایش‌های مولکولی متفاوت،
کاربردهای وسیع‌تر و جدیدتری را تجربه خواهند کرد. از جمله خواص مهم
کامپوزیت‌ها، استحکام زیاد در عین وزن کم، مقاومت بالا در برابر خوردگی و
خاصیت جذب امواج راداری است. این خاصیت به منظور ساخت هواپیماها و
زیردریایی‌هایی که به وسیله رادار قابل شناسایی نیستند، مورد استفاده قرار
می‌گیرد . جاذب‌های ارتعاشی: جاذب‌های ارتعاشی امروزی، موادی حجیم و
سنگین هستند. فناوری‌نانو با ارائه جاذب‌های ارتعاشی جدید، تحول عمیقی را
در این زمینه ایجاد خواهد کرد. این نانومواد، انرژی ارتعاشی را به مقدار
بسیار بالایی در بین شبکه مولکولی خود ذخیره میکنند و ساختارهای مولکولی
ویژه آنها، تا حد زیادی از انتقال انرژی ارتعاشی به مولکول‌های جانبی
جلوگیری می‌کند؛ بدین ترتیب ارتعاش به خوبی مهار می‌شود. این مواد در
کشتی‌های مسافربری، شناورهای نظامی و زیردریایی‌ها کاربردهای بسیاری دارند و
اغلب در زیر موتورها و اجزای دوار شناورها نصب می‌گردند. جاذب‌های
صوتی: این جاذب‌ها نیز مانند جاذب‌های ارتعاشی، علیرغم سبک و نازک بودن،
انرژی صوت را به‌طور کامل میرا میکنند. جاذب‌های صوتی امروزی با وجود
سنگین و حجیم بودن، نسبت به فرکانس و جهت صوت برخوردی، بازدهی متفاوتی
دارند. فناوری‌نانو انواعی از جاذب‌های صوتی را ارائه می‌کند که ساختار
مولکولی آنها با جهت برخورد صوت و فرکانس صوت قابل تطابق باشد؛ به گونه‌ای
که بتوانند بیشترین مقدار انرژی صوت را جذب کنند. این مواد در کشتی‌های
مسافربری، شناورهای نظامی و زیردریایی‌ها کاربردهای بسیاری دارند و قسمت
داخلی یا خارجی بدنه از این مواد پوشیده می‌شود. رنگ‌های دریایی:
خوردگی بسیار زیاد محیط دریا به خصوص دریاهای آب شور مانند خلیج فارس، از
معضلات اساسی نگهداری سکوهای دریایی و کشتی‌هاست. شرایط خاص محیط دریا
ایجاب می‌کند که به‌طور متوسط، هر سه سال یک‌بار بدنه سکوها و کشتی‌ها
رنگ‌آمیزی شود. فناوری‌نانو رنگ‌های جدید بسیار مقاوم در برابر خوردگی و
اثرات محیط ارائه می‌نماید که با توجه به طول عمر شناورها و دوام بیش از 20
سال این رنگ‌ها بر بدنه شناورها، می‌توان این امر را به معنای مادام‌العمر
بودن این رنگ‌ها دانست. جاذب‌های انرژی موج دریا و نور آفتاب:
فناوری‌نانو نسل جدیدی از مواد را ارائه می‌کند که همانند سلول‌های
فتوالکتریک انرژی موج دریا و نور آفتاب را جذب میکنند و به مثابه منبع
تأمین انرژی خواهند بود. ویژگی منحصر به فرد این مواد این است که همانند
پوشش‌های معمولی دریایی قابل اتصال به بدنه شناور هستند که می‌تواند مدت
دوام شناور در دریا را چندین برابر نماید و از انرژی‌های محیط استفاده کند.
استفاده از این منابع انرژی مزیت‌های زیست‌محیطی نیز دارد. نانوفیلتراسیون:
از جمله ویژگی‌های این فناوری می‌توان به جذب ذرات بسیار ریز محیط اشاره
کرد که در جذب مونوکسید و دی‌اکسید کربن کاربرد دارند. پوشش داخلی
زیردریایی‌ها در زیر آب محیطی بسته و مناسب با بکارگیری این فناوری است.
مطابق این فناوری، بلورهای اکسید تیتانیوم نیمه‌رسانا که اندازه شان فقط
40 نانومتر است به‌وسیله نور ماوراء بنفش شارژ شده، برای حذف آلودگی‌های
آلی استفاده می شوند. نانومورفولوژی: با استفاده از فناوری‌نانو
می‌توان مواد بسیار مقاوم در برابر آتش ساخت که در اشتعال ناپذیری به خاک
تشبیه می‌شوند. استفاده از این مواد در شناورها به منظور ایمنی در برابر
آتش‌سوزی بسیار حائز اهمیت است. در شناورهای نظامی خطر آتش سوزی بسیار زیاد
است؛ لذا استفاده از این فناوری بسیار حیاتی است. تحول در فناوری
پیل سوختی: پیل سوختی در شناورها به خصوص شناورهای زیرسطحی و زیردریایی‌ها،
کاربردهای وسیعی دارد. امروزه روش‌های مختلفی برای ذخیره‌سازی هیدروژن
مورد نیاز در پیل سوختی استفاده می‌شود؛ (از جمله به صورت مایع که دمای
بسیار پایین یا فشار بسیار بالایی نیاز دارد) ، هیدرات فلزی (که وزن بسیار
زیادی را به شناور تحمیل می‌کند) و کربن فعال (که استفاده از آن معضل زیاد و
بازده کمی دارد) . اکنون می توان از نانولوله‌های کربنی برای ذخیره
هیدروژن استفاده کرد؛ زیرا دیگر نیازی به دمای پایین، فشار بسیار بالا و
تحمل وزن سنگین نخواهد داشت؛ این کار تحول عظیمی را در فناوری پیل سوختی
ایجاد خواهد کرد. باتری‌های با ذخیره انرژی بسیار بالا: امروزه
انواع مختلفی از باتری‌های قابل شارژ وجود دارند که دارای وزن زیاد و ذخیره
انرژی اندکی هستند . این باتری‌ها در شناورها به خصوص در قایق‌های تفریحی،
زیردریایی‌ها و کشتی‌ها (به عنوان منبع برق اضطراری) کاربردهای حیاتی و
مهمی دارند، امّا انرژی اندکی که ذخیره میکنند زمان ماندن زیردریایی‌های
دیزل الکتریک در زیر آب را محدود میکنند. در موقع حرکت سطحی که دیزل قادر
به فعالیت است، انرژی الکتریکی تولید شده دیزل در باتری‌ها ذخیره می‌شود و
در موقع حرکت در زیر سطح آب که به علت دسترسی نداشتن به هوا امکان کار برای
دیزل وجود ندارد، از این انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. فناوری‌نانو با
ارائه باتری‌های با ذخیره انرژی بسیار بالا، زیردریایی‌های دیزل الکتریک را
قادر می‌کند تا ده‌ها برابرِ زمان فعلی خود در زیر آب بمانند. علاوه بر آن
فناوری‌نانو با کاهش وزن بسته‌های باطری، کاربردهای ارزنده‌ای در فناوری
هوافضا، هواپیماهای بدون سرنشین، اتومبیل و شناورهای تفریحی کوچک پدید
می‌آورد. گرافیت و سرامیک: فناوری‌نانو با ارائه مواد بسیار مستحکم
که ده‌ها برابر مقاوم‌تر از فولاد هستند، تأثیر چشمگیری در ساخت سازه‌های
دریایی و صنایع دریایی خواهد داشت. سرامیک‌ها از جمله این موادند که در
بدنه شناورهای زیر دریایی آب عمیق (حدود 11 هزار متر) به‌کار خواهند رفت.
این مواد با داشتن استحکام فوق‌العاده، وزن سبک، مقاومت بسیار زیاد در
برابر خوردگی و دوام در شرایط دمایی بسیار متغیر، گزینه بسیار مناسبی برای
سازه‌های عظیم دریایی به خصوص غوطه‌ور شونده‌ها و زیردریایی‌ها هستند.در
ایران صنایع دریایی به معنای واقعی خود؛ یعنی ساخت سکوهای ثابت و متحرک
دریایی، کشتی‌های اقیانوس پیما، زیردریایی‌ها و غیره، حدودیک دهه از عمرشان
می‌گذرد و صنعتی نوپا محسوب می‌گردد. فناوری‌نانو نیز در دنیا قدمت چندانی
ندارد و از معدود فناوری‌هایی است که در همان بدو مطرح شدنش در دنیا، در
ایران نیز مطرح شده است. فناوری‌نانو با توجه به تأثیرات شگرفی که در همه
صنایع دارد، مورد توجه قرار گرفته است. صنایع دریایی در حال رسیدن به دوران
تکامل خود در ایران است و فناوری‌نانو هم می‌تواند به تکامل هدفمند و
روزافزون آن کمک کند. کاربردهایی از فناوری‌نانو که بیان شد، تنها گوشه‌ای
از کاربردهای گسترده آن در صنایع دریایی است و آینده، این کاربردها را
قطعی‌تر و مشخص‌تر خواهد کرد؛ لذا مدیران کلیه بخشهای صنعتی از جمله صنایع
دریایی نباید خود را نسبت به فناوری‌نانو بیگانه بدانند، بلکه همواره باید
پیشرفتهای این شاخه از دانش و فناوری مولکولی را در دنیا زیر نظر داشته،
از پیشرفت این فناوری جدید ،حمایت‌های مادی و معنوی لازم را به عمل آورند.
چه بسا که ورود فناوری‌نانو به هر صنعتی، تحولات شگرفی را باعث شود و
غافلگیری و ورشکستگی رقبا را به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر، نهادهای
مرتبط باید پیشرفتهای روز دنیا در زمینه فناوری‌نانو را به صنایع مربوطه
معرفی کنند که این امر مستلزم شناخت نیازهای هر بخش از صنعت در زمینه
فناوری‌نانو است. لازم است، متولیان فناوری‌نانو بایک تقسیم‌بندی منطقی در
صنایع موجود ، نیازهای هریک را به تفکیک بررسی کنند و با شناسایی نیازهای
بازار، توسعه فناوری‌نانو را جهت‌دهی نمایند. به علاوه، پشتوانه مالی
مناسبی نیز برای توسعه فناوری‌نانو فراهم نمایند، زیرا نشناختن نیازها به
معنای بیراهه رفتن فناوری‌نانواست.
