این حالت وقتی رخ می‌دهد که درجه حرارت بدن به زیر 35 درجه
سانتیگراد سقوط کند. آثار این وضعیت، بسته به سرعت شروع آن و سطحی که
درجه حرارت بدن تا آن حد سقوط می‌کند، متغیر است. کاهش متوسط درجه حرارت
معمولاً به‌طور کامل بهبود پیدا می‌کند. کاهش شدید درجه حرارت (وقتی حرارت
مرکزی بدن به زیر 30 درجه سانتیگراد سقوط کند) اغلب (البته نه همیشه)
کشنده است. با این حال، صرف‌نظر از مقدار کاهش درجه حرارت، شروع و تداوم
اقدامات نجات‌دهنده حیات تا زمانی که یک پزشک برای ارزیابی بیمار برسد،
همیشه ارزشمند است.
عوامل
ایجادکننده کاهش درجه حرارت
کاهش درجه حرارت در منازلی که خوب گرم نمی‌شوند، می‌تواند طی چند
روز بروز کند. شیرخواران، افراد بی‌خانمان، سالمندان و افراد لاغر و نحیف،
مشخصاً آسیب‌پذیر هستند. کمبود فعالیت (بدنی)، بیماری مزمن و خستگی، همگی
میزان خطر را افزایش می‌دهند؛ الکل و مواد مخدر می‌توانند وضعیت را تشدید کنند.
همچنین ممکن است کاهش درجه حرارت در اثر مواجهه طولانی‌مدت با سرمای خارج
از ساختمان رخ دهد . هوای وزنده اثر سرمایشی بیشتری نسبت به هوای راکد
دارد. بنابراین، «عامل باد ـ سرما»ی زیاد می‌تواند به مقدار زیادی خطر بروز
کاهش درجه حرارت را در فرد افزایش دهد. مرگ ناشی از فرو رفتن در آب سرد
می‌تواند به دلیل کاهش درجه حرارت باشد نه غرق شدگی. وجود آب سرد در
اطراف بدن 30 بار سریع‌تر از هوای سرد، بدن را سرد می‌کند و دمای بدن با
سرعت بیشتری سقوط می‌کند.
تشخیص
با پیشرفت این وضعیت ممکن است موارد زیر ظاهر
شوند:
- لرزیدن و پوست خشک، رنگ پریده و سرد
- بی‌تفاوتی، عدم آگاهی نسبت به زمان و مکان
یا رفتار غیرمنطقی؛ گاهی، پرخاشگری
- بی‌حالی یا اختلال هوشیاری
- تنفس کند و کم‌عمق
- نبض کند و ضعیف. در موارد شدید، ممکن است قلب
از ضربان بایستد.
اهداف
پیشگیری از اتلاف گرمای بیشتر از بدن
گرم کردن بیمار به طور آهسته
در صورت لزوم، فراخوانی کمک‌های
پزشکی
درمان در
شرایط داخل ساختمان
1) در مورد بیماری که از خارج ساختمان به داخل آورده شده است، به
سرعت لباس‌های مرطوب را با لباس‌های گرم و خشک تعویض کنید.
2) در صورتی که بیمار جوان و خوش بنیه است و می‌تواند بدون کمک
وارد وان حمام شود، می‌توان برای گرم کردن مجدد او از حمام استفاده کرد.
آب باید گرم باشد نه خیلی داغ (تقریباً 40 درجه سانتیگراد).
3) بیمار را در بستر قرار دهید و مطمئن شوید که او کاملاً پوشیده شده
است. به بیمار نوشیدنی‌های گرم، سوپ یا غذاهای پرانرژی مثل شکلات بدهید تا
به گرم شدن مجدد او کمک کنید.
مورد
خاص
کاهش درجه حرارت در سالمندان
سالمندان ممکن است با سرعت کمتر و طی چندین روز دچار کاهش درجه
حرارت شوند. افراد سالمند اغلب از تغذیه و گرمایش کافی برخوردار نیستند و
احتمالاً بیشتر دچار بیماری‌های مزمنی می‌شوند که تحرک آنها را مختل می‌کند.
هنگام درمان یک سالمند مبتلا به کاهش درجه حرارت، مراقب باشید که
وی را به‌طور آهسته گرم کنید. بیمار را در اتاقی که درجه حرارت آن تقریباً
25 درجه سانتیگراد است، با پتو بپوشانید. اگر بیمار را خیلی سریع گرم کنید،
ممکن است خون به‌طور ناگهانی از قلب و مغز به سطح بدن منتقل شود.
همیشه با یک پزشک تماس بگیرید زیرا کاهش درجه حرارت می‌تواند علایم
سکته مغزی، حمله قلبی یا کم‌کاری غده تیرویید را بپوشاند یا آنکه همراه با
آنها بروز کند.
احتیاط!
به بیمار سالمند اجازه ندهید که برای گرم کردن بدن خود از حمام
استفاده کند (گرم شدن ناگهانی می‌تواند سبب انحراف ناگهانی خون از قلب و
مغز به سطح بدن شود).
- هیچ منبع گرمایی (مثل بطری آب داغ یا بخاری) را در مجاورت بیمار
قرار ندهید چون این کار می‌تواند خون را خیلی سریع جابه‌جا کند. به‌علاوه،
این وسایل ممکن است منجر به سوختگی در بیمار شود.
- الکل منجر به بدتر شدن کاهش درجه حرارت می‌شود.
-- با ملایمت به بیمار رسیدگی کنید زیرا در موارد شدید، جابه‌جایی یا
درمان شتاب‌زده می‌تواند قلب را از ضربان باز نگه دارد.
4) علایم حیاتی بیمار (سطح پاسخ‌دهی، تنفس، نبض و درجه حرارت) را
به‌طور مرتب کنترل و ثبت کنید.
5) اگر ذره‌ای در مورد وضعیت بیمار مشکوک هستید، تماس با یک پزشک
بسیار حایز اهمیت است. اگر کاهش درجه حرارت در یک فرد سالمند یا شیرخوار روی
داده است، همیشه باید کمک پزشکی درخواست کنید.
مورد
خاص
کاهش درجه حرارت در شیرخواران
روشهای تنظیم دمای بدن در شیرخواران تکامل نیافته است، به همین
جهت یک شیرخوار ممکن است در یک اتاق سرد دچار کاهش درجه حرارت شود. پوست
شیرخوار ممکن است سالم به‌نظر برسد اما در لمس، سرد است؛ وی ممکن است شل و
بی‌حال بوده، به‌طور غیرمعمول ساکت باشد و از خوردن شیر امتناع کند. با
پوشاندن شیرخوار در پتو و گرم کردن اتاق، وی را به تدریج گرم کنید. در
صورتی که مشکوک هستید که شیرخواری دچار کاهش درجه حرارت هست یا خیر،
همیشه باید با یک پزشک تماس بگیرید.
اهداف
پیشگیری از اتلاف گرمای بیشتر از بدن
گرم کردن بیمار
فراخوانی نیروهای امدادی
درمان در
شرایط خارج از ساختمان
1) در اسرع وقت، بیمار را به یک مکان سرپوشیده منتقل
کنید.
2) لباس‌های مرطوب را خارج کنید. بیمار را در برابر باد محافظت کنید.
با استفاده از چند پتو و لباس اضافه، بیمار را بپوشانید؛ سر بیمار را هم
بپوشانید. از دادن لباس‌های خودتان به بیمار خودداری کنید.
3) بیمار را در برابر (سرمای) زمین و محیط اطراف محافظت کنید. بیمار
را در یک کیسه خواب خشک قرار دهید و با چند پتو یا روزنامه بپوشانید. در صورت
امکان، یک کیسه نجات پلاستیکی یا از جنس کاغذ آلومینیوم را به دور او
بپیچید.
4) فردی را برای درخواست کمک روانه کنید. در حالت مطلوب، 2 نفر باید
برای درخواست کمک روانه شوند. با این حال، ترک نکردن بیمار بسیار حایز
اهمیت است؛ یک نفر باید در تمام لحظات در کنار بیمار بماند.
5) در صورتی که به نوشیدنی گرم یا غذاهای پرانرژی (مثل شکلات)
دسترسی دارید، این مواد غذایی را به منظور سریع‌تر گرم شدن، به او بدهید تا
بخورد.
احتیاط!
الکل با گشاد کردن عروق سطحی، امکان اتلاف گرما را فراهم می‌کند و
کاهش درجه حرارت را شدیدتر می‌کند.
هشدار!
اگر بیمار بی‌هوش شد، راه تنفسی را باز و تنفس را کنترل کنید؛ آماده
باشید تا در صورت لزوم، احیای تنفسی و ماساژ قفسه سینه را آغاز کنید (مبحث «
اقدامات نجات‌دهنده حیات » را ببینید).
6) با رسیدن نیروهای امدادی، بیمار باید توسط آنها به بیمارستان
منتقل شود.
مورد
خاص
مواردی که به نیروهای امدادی دسترسی ندارید
اگر در کنار بیمار تنها هستید، سعی کنید با سوت زدن، برافروختن مشعل
یا روشن کردن آتش، جلب توجه کنید.
